Op 6 februari 2026 verschijnt onder de Friestalige titel Grûntonger ('Gronddonder') onze vertaling van 65 gedichten van de beroemdste sami-dichter Nils-Aslak Valkeapää. We - Sofia Krol en ik - hebben de gedichten direct vertaald uit het Noord-Samisch in het Fries en het Nederlands.
Nils-Aslak Valkeapää (1943-2001)
Hij is veruit de belangrijkste dichter van de Sami, de bewoners van Lapland. Zijn gedichten zijn heel intiem, persoonlijk en traditioneel en ze zijn vaak een verbeelding van het weidse landschap. De heldere toon brengt in hoofd en hart een pijnlijke en tegelijk wonderbaarlijke tinteling teweeg. Ze ademen de weemoed en het verdriet dat veroorzaakt wordt door het verlies van land en cultuur en het opgedwongen krijgen van andermans wetten. Ze zijn diep geworteld in een traditioneel ecologisch perspectief, bewust van de plaats van de mens in de natuur. Ook verbinden ze mensen met hun wortels en met hun toekomst. Ze zijn zeker een waarschuwing voor de dreigende klimaatverandering en hebben nog niets aan kracht ingeboet.
Meer dan mooie gedichten
Het wordt steeds duidelijker dat ons doen en laten de draagkracht
van de aarde ver overstijgt. Die heeft er zwaar onder te lijden. Voor de sami
is dat verhaal al helder. Het klimaat verandert in hun streken nog sterker dan
bij ons en dat zorgt voor teloorgang van hun natuur en cultuur. De weemoed van de
gedichten van Nils-Aslak drukt ons met de neus op de feiten. Hij geeft met zijn
poëzie de boodschap ons meer voor landschap en natuur in te spannen. We moeten zien
te voorkomen dat we straks met een zelfde weemoed terugblikken op wat we
verloren hebben.
65 gedichten
De tweetalige bloemlezing bevat 65 gedichten. De originele
Sami-verzen zijn opgenomen in een bijlage.
Voorintekenen?
Dat kan via: teken-in.nl/boeken/gruntonger
Reacties