Hessel de Walle's Blog

De aanleiding Rond begin november 2014 documenteerde zilverexpert Jan Schipper een lepel met daarop de initialen T.E.L., twee familiewapens en het jaartal 1649. Zie onderstaande foto: Foto: Jan Schipper Beide wapens waren afzonderlijk niet terug te vinden in mijn database: www.walmar.nl/wapens.asp . Dus moesten we op zoek. De zoektocht naar wapens en initialen Jan Schipper documenteerde al eerder een  lepel met de inscriptie en wapens Abbema-Hiddinga . Zo valt hem op dat de rechter elementen van de wapens op de eerste lepel terug te vinden zijn in het familiewapen van Mille Taekes Hiddinga , de vrouw van Enne Jacobs Abbema . We tonen hier de afbeelding van deze wapens. Foto: Jan Schipper Het vrouwenwapen Hiddinga staat hier links. Rechts zien we het wapen Abbema : een adelaar met een huismerk. Mille Takes Hiddinga is een dochter van Taeke Jelbes Hiddinga en Antje Johannes . Zij trouwt in 1691 met Pieter Ruurds en in 1695 met Enne Jacobs Abbema . Van d...

De Bangma's Afgelopen week is bij een kijkdag voor geboortelepels van het Fries Museum opnieuw een geboortelepel van de Bangma's opgedoken. In mijn database had ik al behoorlijk wat gegevens over deze familie. Oorspronkelijk lijken deze Bangma's te komen uit het verdwenen dorpje Engwier bij Makkum. Al lijkt het me ook goed mogelijk dat de achternaam komt van de Bangama State die volgens Waling Dijkstra bij Oosthem lag. Van daar uit verspreidt de familie zich over een groot deel van Friesland. In de kerken van Tjerkwerd, Wolsum en Oosthem vinden we oude grafzerken die herinneren aan de voorzaten van deze familie. Verder zijn ons ook de teksten van diverse geboortelepels en zilveren ijssouvenirs bekend. Het wapen op de lepel van Tetje Oenes Bangma (1585-1646). Nagenoeg hetzelfde wapen treffen we aan op een aantal latere geboortelepels, maar dan met klavers en eikels andersom. De lepel van Swopkje Eelkes Bangma (1766-1846) met wapen: In het onderstaande schema h...

In de kerk van Spannum zijn de afgelopen weken een flink aantal onbekende grafzerken van de familie Fopma opgedoken. In mijn database had ik al behoorlijk wat gegevens over deze familie. Oorspronkelijk komt deze tak van de Fopma's van Hogebeintum. Rond 1600 is Sipke Sipkes hier boer op Fopma Sathe. Hij is getrouwd met Lolk Unia. Van daar uit verspreidt de familie zich over een groot deel van Friesland. Op veel plaatsen vinden we grafzerken en memoriestenen terug die aan deze familie of aan afstammelingen ervan herinneren. In het onderstaande schema heb ik de familie gerelateerd aan de gegevens uit mijn database.

Toen mijn boek Friezen Uit Vroeger Eeuwen in november 2007 verscheen, werden hierin 7123 objecten beschreven. Inmiddels zijn we zes en een half jaar verder. In al die jaren zijn er veel aanvullingen en correcties geweest. Alle aanvullingen en correcties heb ik toegevoegd aan mijn database. Vandaag 17 februari 2014 heb ik de negenduizend volgemaakt. De huidige tussenstand ziet er als volgt uit: Type object Aantal                                  beker 181 doos / pot 51 epitaaf 17 gebrandschilderd raam 86 gereedschap 13 grafsteen 5842 kerkbank 23 kerkboek / bijbel 34 kerkorgel 15 klok 410 kroonluchter 11 lepel / mesheft / vork 1126 loodje 4 memoriesteen/teken 440 naamplaatjes kist 101 overig 127 penning 66 preekstoel/lessenaar 30 rouwbord 277 schaal/kom 111 staf 15 zonnewijzer / windvaa...

Oorsprong van de Friese geboortelepel Het woord geboortelepel is nog niet heel oud. Het zou voor de eerste keer genoemd zijn in Waling Dijkstra’s Uit Frieslands Volksleven . De term dateert uit de tweede helft van de 19de eeuw; voorheen werd volstaan met de aanduiding zilveren lepel . Het fenomeen op zich dateert echter al van eeuwen her. Met het fenomeen bedoelen we dan een zilveren lepel met een inscriptie die betrekking heeft op de geboorte van een kind. Naast deze geboortelepels bestaan er ook zilveren lepels met inscripties die verwijzen naar andere gebeurtenissen, zoals huwelijken en huwelijksjubilea, tochten over het ijs, dank voor bijzondere prestaties, het verlenen van diensten, en overlijdens en begrafenissen. Deze vallen echter buiten het bestek van dit verhaal. Verder beperken we ons hier tot die lepels waarvan de inscriptie betrekking heeft op een geboorte van voor 1811. De gewoonte van ouders of andere familieleden een kind bij de geboorte een geschenk te geven is...