Friesland: Kano Elfstedentocht 2011

Het elfstedenregister

Iedereen die een elfstedentocht zoals met de kano heeft volbracht, kan zich aanmelden bij mijn elfstedenregister.

De kano-elfstedentocht groep

Iedereen die meegedaan heeft aan of geïnteresseerd is in de tocht kan zich aansluiten bij de groep.

Verslagen andere tochten

2014

2017

Zaterdag 23 juli 2011
We zijn met de auto naar Leeuwarden gereden om mijn startkaart voor de kano-Elfstedentocht op te halen. Daar aangekomen begint de regen te stromen. Een enkele kampeerder heeft zijn tent al opgezet in het modderige gras van De Prinsentuin. Het lijkt allemaal weinig goeds te beloven voor volgende week. Gelukkig geven de weersvooruitzichten enige hoop.

Naast de startkaart is de kaart van de route wel het belangrijkst. Geplastificeerd. Erg handig met het oog op de verwachte regen. De tocht volgt grotendeels de schaatsroute, behalve tussen Harlingen en Franeker. De route door de Sexbierumervaart zou wel zeven keer klunen betekenen en dat zou dit stuk voor een kanovaarder wel heel erg lastig maken. Verder zijn er een aantal malen alternatieve trajecten mogelijk (de gele lijnen op de kaart).

Zondag 24 juli
Ik heb de kajak op de auto geplaatst. Alle bagage is ingeladen. Ik heb besloten gezien de natte omstandigheden de eerste dagen niet te kamperen maar gewoon 's avonds de auto op te halen en thuis te overnachten.

Maandag 25 juli: Leeuwarden - IJlst, 30 kilometer
In alle vroegte sta ik op. Rond kwart over zeven vertrek ik naar Leeuwarden. Het weer ziet er vooralsnog goed uit, maar de verwachtingen zijn niet veelbelovend. Half negen ben ik ter plekke en heb alles klaar voor de start.

Er zijn meer dan 200 deelnemers. De start is achter de Prinsentuin in Leeuwarden. De bedoeling is dat alle kanoërs klokslag negen uur achter het jacht van de Provincie Friesland aan de stad uit gaan varen. Slechts een enkeling heeft daarvoor het geduld; de rest peddelt vrolijk voor het jacht uit.

Weldra steken we het betrekkelijk rustige Van Harinxmakanaal over en nemen we de afslag Zwettevaart. Hoog riet aan weerskanten. Vele kilometers lang. Onderweg knoop ik met deze en gene een praatje aan. Iemand met dezelfde kajak: een Eagle Touring!

Het duurt niet erg lang of daar is de regen weer. Motregen, maar het wordt wel duidelijk dat een spatzeil noodzakelijk is. Ondanks de regen toch even eruit bij Dillesyl. Gelukkig staan daar bomen en houden we het zo droog.

Kort nadat ik weer ingestapt ben tref ik Cees uit Hempens. Cees is 67 en doet voor de zesde keer mee, met een zeekajak. Een ouwe rot die per jaar ook nog eens 20.000 kilometer fietst. Cees is een man van gestaag doorvaren. Zelf heb ik eigenlijk geen idee wat de beste aanpak is. Ik heb nog nooit zulke lange afstanden afgelegd en betrekkelijk weinig kilometers - een paar honderd - getraind. Ik voel wel wat voor zijn aanpak.

We stoppen nog een onder de brug bij Scharnegoutum. Daarna zijn we weldra in Sneek. We moeten stempelen in de haven. Het water is er behoorlijk ruig. Weinig aangenaam. Later horen we dat er daar iemand omgeslagen is.

Het blijkt vervolgens nog een behoorlijk stuk naar IJlst merendeels over het brede water van de Geeuw. Maar dan is voor mij het leed geleden. We zijn bij de ijsbaan waar de meeste deelnemers hun tent gaan opzetten. De ijsbaan staat voor een groot deel onder water door alle regen van de afgelopen dagen. Ik ben blij dat ik terug kan gaan naar mijn eigen bed. Ik drink nog een kop koffie met Cees en vertrek dan met de trein naar Leeuwarden.

Dinsdag 26 juli: IJlst - Stavoren, 41 kilometer

's Ochtends rond half acht ben ik weer bij de ijsbaan en even later gaan Cees en ik op pad voor een lange etappe. Van te voren heb ik tegen deze dag het meest opgezien. De oversteek van het Slotermeer. Twee keer een stuk van drie kilometer over groot water en het kan er behoorlijk spoken. Van anderen heb ik begrepen dat tijdens de vorige elfstedentocht, die van 2008, de mensen boot voor boot onder begeleiding van een motorboot moesten oversteken. Desgewenst kon je toen ook overgevaren worden. Mijn optie was er dus ook bij.

Nu is het weer redelijk goed: droog en nagenoeg windstil. Klokslag negen uur arriveren we bij het Slotermeer. Bladstil spiegelend water. Een makkie. We zijn in een ommezien aan de overkant.

Terug richting Balk staat er iets meer wind en vooral ook golfslag. Voor het eerst merk ik dat het dan lastig is mijn kajak op koers te houden. Links moet ik veel harder trekken dan rechts. Weldra varen we door het mooie Balk en bereiken we de Luts. Prachtig met bomen omzoomde vaart. Wel erg ondiep. Ik hoor van anderen dat het zwaarder varen is op ondiep water. Was me zelf nog nooit echt opgevallen, maar ze hebben gelijk.

Cees is een man van de lange adem zoals gezegd. We peddelen dan ook in één ruk door naar de Galamadammen. Onderweg motregent het weer een poos, maar over het algemeen valt het weer mee. Na de Luts komen we op het grote open water van de Fluessen. Er staat nog steeds weinig wind en het blijft goed te doen. Bij de Galamadammen gaan we even de kajak uit voor een sanitaire stop.

Daarna komt het brede water van de Morra en de overlast van de plezierjachten. Vreemd genoeg zijn het vooral de mededeelnemers die veel te hard varen. Volgens Cees is het een race om de goede aanmeerplek. De enorme golven vergallen mijn plezier. Ik laat dat in ongezouten taal ook weten aan een aantal bootjesmensen. Sommigen schrikken daar zo van dat ze zowaar vaart minderen.

In Stavoren kampeert de hele meute bij de grote sluis naast camping Sudermeer. De meesten zijn er nog niet. Nog maar een handjevol mensen is bezig hun tent op te zetten. We hebben kennelijk stevig doorgevaren. Ik zet al snel de pas erin naar het station. In de trein ontmoet ik een man die van Sneek is komen lopen. 35 kilometer. In mijn ogen een grotere prestatie dan de mijne, al mogen mijn 41 kilometer met de kajak er ook zijn. In IJlst pik ik de auto weer op en rij naar huis.

Woensdag 27 juli: Stavoren - Bolsward, 33 kilometer

Ik arriveer weer vroeg en om acht uur zijn we onderweg. Eerst even kalm aan om de schouders los te maken. Maar al gauw hebben we ons vertrouwde ritme weer te pakken. Vandaag is het voor het eerst stralend weer en opnieuw vrijwel windstil. We varen van Stavoren naar Hindeloopen langs de binnenkant van de IJsselmeerdijk. Een prachtige route.

In Hindeloopen moeten we de boot uit om te stempelen. Gek genoeg zijn er nu al heel wat mensen voor ons. We lopen langs de haven en zien dan plotseling een aantal kajakkers vanaf het IJsselmeer de haven in komen. Daar hadden we nooit aan gedacht. Bij dit weer is de route via het IJsselmeer een prima mogelijkheid. Later blijkt het ook nog eens vijf kilometer korter.

We gaan nu over kleine vaartjes richting Workum. Cees is zowaar de weg even kwijt. Moeten we rechtdoor of links? Een collega met GPS in de boot brengt uitkomst. Rechtdoor. Hij ziet al een brug, wij nog niet. GPS waren we al vaker tegengekomen. Deze mensen weten tot op de meter nauwkeurig te vertellen welke afstand we hebben afgelegd.

In Workum gaan we er opnieuw uit om te stempelen. Het weer is prachtig en wordt tijd voor ons eerste terras. Even wordt mijn plezier vergald door de aanwezigheid van de partij-ideoloog van de PVV, Martin Bosma. Kennelijk brengt die met vrouw en kinderen zijn vakantie door in deze streken. Geen bewaking trouwens.

We varen nu in één keer door naar Bolsward over de trekvaart. De hele dag op die heerlijke kleine vaartjes hebben we geen last gehad van pleziervaart, maar enige kilometers voor Bolsward begint de pret weer. In een kajak ga je al snel zo'n zeven kilometer per uur. Zij mogen zes, maar gaan ons voorbij alsof we stil liggen. Af en toe vaar ik ook verbaal weer uit en dat lijkt te helpen.

In Bolsward kampeert iedereen aan de rand van de stadsgracht. Prachtig grasveld langs bejaardenwoningen. De bewoners voorzien de kanoërs graag van koffie. Zelf pak ik eerst de bus naar Sneek, dan de trein naar Stavoren. Rond half vijf ben ik thuis.

Op Youtube vinden we nog een leuk verslag vanuit Bolsward van Omrop Fryslân:  https://www.youtube.com/watch?v=oKWaA3s7qh4

Donderdag 28 juli: Bolsward - Franeker, 31 kilometer

Het is opnieuw mooi weer. Na drie dagen ben ik er van overtuigd dat ik het ga klaren. Vol goede moed begin ik dan ook aan deze etappe. Via Witmarsum varen we naar Kimswerd. In Witmarsum zijn de lage bruggen vervangen door hogere zodat deze route nu ook toegankelijk is voor de kleine pleziervaart.

In Kimswerd, het dorp van Grutte Pier, pakken we een terrasje. De restauranthoudster is niet op de hoogte maar begint wel gelijk aan een groot bord om de mensen te wijzen op deze gelegenheid.

Na Kimswerd zitten we al heel snel in Harlingen. Hier moeten we er opnieuw uit om te stempelen. Ik vind het geen probleem. Lang zitten in de kajak veroorzaakt spierpijntjes in mijn rechterbeen. Door te lopen gaat het weer over. Na Harlingen hebben we de keuze tussen een omweg via Achlum, vijf kilometer extra, of rechtuit rechtaan over het Van Harinxmakanaal. Cees voelt daar het meeste voor.

Vreemd genoeg is er nagenoeg geen scheepvaart op dit brede water. Onze collega's van de plezierjachten komen ons ook niet achterop. En zo varen we betrekkelijk makkelijk naar Franeker. De kampeerplaats hier is het veld van de kanoclub van Franeker. Een mooi grasveld en na twee zonnige dagen ook redelijk droog.

Zelf blijf ik opnieuw niet. Ik haal mijn auto op uit Bolsward en ga overnachten bij mijn broer die in Dronrijp woont.

Vrijdag 29 juli: Franeker - Dokkum, 46 kilometer

De monsteretappe. De meesten zijn al vertrokken als ik kwart voor acht arriveer. Cees is er ook klaar voor. Helaas is het weer veranderd. Het is opnieuw grijs en kil en er staat een stevige noordwestenwind. Maar volgens de verwachting blijft het wel droog. Vandaag komen we bij de nieuw aangelegde schutsluizen bij Wier en Oude Leie. Als je wilt, hoef je de boot niet meer uit. Ook kleinere motorbootjes kunnen hier nu langs.

Droog blijft het toch niet. Vieze motregen maakt het spatzeil weer noodzakelijk. Van de wind hebben we niet veel last. Het riet houdt ons in de luwte. Als de vaart naar het oosten afbuigt krijgen we hem zelfs mee.

Bij Wier de eerste sluis. Cees wil er met de kano doorheen. Ik voel mijn rechterbeen weer en stap lekker uit. Het schutten blijkt ook erg lang te duren. Wel een half uur. Later horen we dat de tweede sluis bij Oude Leie zelfs anderhalf uur buiten werking is geweest.

Bij de camping aan de Zuidhoekstervaart worden we enthousiast aangemoedigd. Na deze camping begint het echt smalle stuk van de route. De plannen zijn dat ook dit gedeelte verbreed wordt. Maar nu ondervinden zelfs wij hinder van de rietpollen en overhangende wilgen. We zijn benieuwd hoe de motorbootjes het er hier vanaf brengen. Ik heb nog tegen de mannen van een moterbootje uit Dokkum gezegd dat het allemaal best kon.

Bij de tweede sluis stappen we beide uit. Tijd voor koffie bij een nieuw café dat hoopt te profiteren van het varend verkeer over deze nieuwe route. Ze hebben wel pech met het terras. Het motregent weer.

Na de koffie beginnen we aan de laatste 23 kilometer naar Dokkum. Voor mij allemaal bekend water. Ondanks de harde wind, vooral zijwind, gaat het heel hard. Met nog een flinke pauze in Birdaard zijn we toch na drie uur en tien minuten bij de finish. Heb ik vleugels gekregen? Wat is er aan de hand? Iemand van de organisatie helpt ons een beetje uit de droom. De sluizen bij Lauwersoog staan open. De vele regen moet worden afgevoerd en we varen met de stroom mee.

Voor mij is het zoals gezegd allemaal vertrouwd. Daar woonde boer Hiemstra, verderop boer Wiegersma en dan boer Hania. In Dokkum passeren we de vroegere timmerfabriek waar mijn vader eens werkte. Ik zie geen bekenden bij binnenkomst. Ach, ik ben ook al 35 jaar geleden vertrokken,

Ik Dokkum blijf ik voor het eerst kamperen. Ik zet mijn tent naast die van Cees op en ga dan koffie drinken bij oude bekenden. Cees en ik spreken af 's avonds ergens een hapje te gaan eten. De laatste avond.

Na het eten bij de pizzeria aan de Koornmarkt duik ik al vrij vroeg de tent in. Het motregent opnieuw. Nog even de Leeuwarden Courant lezen en dan maar slapen.

Zaterdag 30 juli: Dokkum - Leeuwarden, 21 kilometer

Niemand is van plan vroeg te starten. De etappe is maar 27 kilometer en als je bij Bartlehiem rechtdoor vaart, maar 21. Bovendien is het verstandig de grote plezierjachten eerst te laten vertrekken. Hebben we daar geen last van. Helaas zijn ze niet allemaal vroeg vertrokken. Er komen ons nog een heel stel achterop. Met stevige golven als gevolg.

In Bartlehiem pauzeren we langdurig bij restaurant De Vlier. Helaas gaat dit dicht evenals de bijbehorende camping. Samen met mijn vriendin heb ik hier 15 jaar lang elk jaar een aantal keren gekampeerd. na Bartlehiem besluit ik rechtdoor te varen. Cees wil over Oudkerk. Voor het eerst sinds Scharnegoutum scheiden onze wegen.

Tot aan Leeuwarden surf ik mee in het kielzog van een kleine motorboot. Het gaat zo behoorlijk snel en ik heb veel minder last van de golfslag van andere boten. Voordat ik het weet ben ik in Leeuwarden. Mijn vriendin wacht me op met de camera. Ik besluit de gezamenlijk intocht niet af te wachten. Dat zou nog anderhalf uur kleumen op de wal betekenen. Ik breng de kano naar de auto, trek wat warms aan en ga koffiedrinken met Margriet.

Om twee uur slaan we vanaf de wal de binnenkomst van de grote groep gade. De binnenkomst is mooit vastgelegd op dit Youtube filmpje: https://www.youtube.com/watch?v=bIpvVH5MEsg Dan zie ik Cees. Hij wordt geroepen door zijn kleinzoon: OPA, OPA. Bij het afstempelen zie ik hem weer.

We nemen afscheid. Hij doet over drie jaar niet weer mee. Ik was ook vast van plan het bij één keer te laten. In de dagen erna verandert mijn stemming: ik ben er gewoon weer bij over drie jaar. En wie weet haal ik Cees ook weer over.