Friesland: overlijdens- of gedachtenislepels

We hebben inmiddels de teksten van 1118 lepels in onze verzameling. Eén categorie daarvan is die van de overlijdens- of gedachtenislepels. Deze categorie telt enkele tientallen exemplaren. Bijzondere aandacht willen we hier geven aan de lepels uit de adellijke kringen van Friesland.

Het lijkt erop dat in ieder geval sommige families de gewoonte hadden dit soort lepels uit te delen aan dragers tijdens de begrafenis, als herinnering. Vooral uit de familie Bergsma is een aantal exemplaren bekend waarbij ook steeds de naam vermeld wordt aan wie de lepel geschonken is.

We hebben te weinig exemplaren om echte conclusies te kunnen trekken.

Familie Bergsma

Willem Bergsma, schoonvader van Dodonea Doitsma

Ter gedagtenis v. de wel ed. gestr. hr. Willem Bergsma gecomm.de staat v. Friesland en old secr.trs v. Oostdongeradeel &c &c
Is bijgezet den 29 dito in de grafkelder te Jouswier
Geb. den 6 octob. 1706 en gest. 22 junij 1774

Arjen Gerrits
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ter gedagtenis v. de wel ed. gestr. hr. Willem Bergsma gecomm.de staat v. Friesland en old secr.trs v. Oostdongeradeel &c &c
Is bijgezet den 29 dito in de grafkelder te Jouswier
Geb. den 6 octob. 1706 en gest. 22 junij 1774

Eelse Gerrits
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ter gedagtenis v. de wel ed. gestr. hr. Willem Bergsma gecomm.de staat v. Friesland en old secr.trs v. Oostdongeradeel &c &c
Is bijgezet den 29 dito in de grafkelder te Jouswier
Geb. den 6 octob. 1706 en gest. 22 junij 1774

S:J:K
Lieuwe Sipkes
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Romelia Schik, vrouw van Willem Bergsma

Ter gedagtenis van de wel geb vrouwe Rimelia Schik wed: wijl: de heer W. Bergsma in leven gecomde de staat van Friesl: en old secrts v: Oostdong etc.etc.
Is bijgeset den 22 augs in de grafkelder te Jouswier
geb: den 13 julij 1714, gest. den 16 augs 1792

Willem Lieuwes
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Johannes Casparus Bergsma, zoon van Willem Bergsma en Romelia Schik

Ter gedagtenis v. de hoog edele gestrenge hr en mr Johannes Casparus Bergsma in leven grietman v. Franekeradeel gecommde staat v. Friesland in't mindergetal dijkgraaf & ontvanger generaal v: Oostdongeradeel

Is bijgeset den 2 julij daar aanvolgende te Metslawier
Geb: den 16 octb: 1747 overleden den 26 junij 1793

Marten Everts wed.

Dodonea Doitsma, de vrouw van Petrus Bergsma, de zoon van Willem Bergsma

De welgeboren vrouwe Doedon Jac Doitsma huisvrouw van de hooged gestr hr en mr P.A. Bergsma grietman over Dantumad gedep de Staat van Friesland dijkgraaf van Oostdongeradeel  dijken && geb den 5 dec 1753 te Zwol, en overled: te Damwold 21 febr 1794. Bijgezet in de grafkelder den 28 dito

Fedde Jacobs

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

De wel geb vrouwe Doedon: Jac: Doitsma huisvrouw van de hoog erd gest: hr. mr. P:A: Bergsma grietman over Dantumad gedde staat van Friesl en dijk graaf van Oostdongerd zee dijken && geb. 5 decb: 1753 & te Zwol en overled te Damwold 2i febrij 1794
Bijgeset in de grafkelder den 28 dito

Pijtter Meinderts
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
De wel geb vrouwe Doedon: Jac: Doitsma huisvrouw van de hoog erd gest: hr. mr. P:A: Bergsma grietman over Dantumad gedde staat van Friesl en dijk graaf van Oostdongerd zee dijken && geb. 5 decb: 1753 & te Zwol en overled te Damwold 2i febrij 1794
Bijgeset in de grafkelder den 28 dito

Henrik Pijtters
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Overige families

Vegelin van Claarbergen & Glinstra

J.P. ter gedagtenis van jonkheer Epo Sjuck Burmania Vegelin van Claarbergen ongelukkig verdronken bij het eiland Schiermonnikoog den 29 augustus 1789 oud 19 jaar en 9 maanden

Hiervan zijn wel vijf exemplaren bekend met allemaal dezelfde tekst
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ter gedagtenis van mevrou L:A. van Vegilin geb. Glinstra 1785
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Valerius Glinstra [is gestorven den] 26 junij 1794

Van dit exemplaar hebben we niet de volledige tekst
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Liauckema

Anno 1546 den 20 martij sterf Anna Schelto Liauckema ende Siouck Martena dogter oldt XXII dage

Tempus nascendi et tempus moriendi
------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Lycklama à Nijeholt & Schwartzenberg en Hohenlansberg

Ter gedagtenis van het overlijden van den hoog edln gestrengen heere A. Lycklama a Nieholt grietman over Utingeradeel oud 47 jaaren
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ter gedagtenis van vrouwe E:H:  baronesse Swartsenberg en Hohenlansberg echtgenoote van T:M: Lycklama a Nijeholt  overleden den 3 augustus 1803 oud 35 jaar
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ter gedachtenis aan de lijkstatie van den hoog wel geb. heer jr: Georg Frederik baron Thoe Schwarthenberg en Hohenlansberg grietman over Menaldumadeel overlden den 6 aug: 1783

Mockema

Een gedenckteken Fredericus Mockema gebooren den 26 decemb os 1698 gestorven den 10 novemb ns 1722