Het elfstedenregister
Iedereen die een elfstedentocht zoals met de kano heeft volbracht, kan zich aanmelden bij mijn elfstedenregister.
De kano-elfstedentocht groep
Iedereen die meegedaan heeft aan of geïnteresseerd is in de tocht kan zich aansluiten bij de gelijknamige groep op Facebook.
Verslagen van vorige tochten
De cijfers
Het is dit jaar de vijfentwintigste editie. Georganiseerd door watersportvereniging De Meeuwen in combinatie met Frisia, de watersportvereniging uit Grouw. De tocht wordt gehouden sinds 1946 en vindt sinds 1975 elke drie jaar plaats. In het verslag van de tocht van 2017 heb ik een overzicht gegeven van de jaren waarin de tocht gehouden werd.
De voorbereiding
Ik heb me al in december 2019 aangemeld als deelnemer. Het bezorgt me een positie bovenaan de lijst. Maar dan pakken al snel donkere wolken zich samen. Het coronavirus begint om zich heen te grijpen en bereikt eind februari Nederland. Half maart moeten we allemaal zo veel mogelijk thuis blijven. Ik werk ook thuis vanaf dat moment. Allerlei evenementen worden afgelast maar de Fries Elfstedenweek - waar de kano-elfstedentocht deel van uitmaakt - blijft nog even staan. Die wordt ook pas eind juli gehouden immers.
Tot half maart zit ik veel op de mountainbike en de conditie is goed. Vanaf half maart is het fantastisch weer en pak ik de kanotraining op. Ik woon nu in Eelde en het Noord Willemskanaal is vlakbij. Op 16 maart vaar ik voor het eerst ruim negen kilometer. Met de Eagle Touring, mijn vlakwaterkano. Als half april duidelijk wordt dat alle grote evenementen die voor 1 september zouden plaatsvinden, stokt mijn training een drietal weken. Wel heb ik inmiddels rond de 140 kilometer gedaan.
Dan rijpt langzaam het idee de tocht maar in mijn ééntje te varen. Als ik dat idee in de Facebook groep heb gegooid, blijken er meer mensen met deze gedachte rond te lopen. In de loop van juni begin ik serieus te plannen. In eerste instantie met het idee de tocht in vijf dagen te doen. Dat schrikt af en ik werk een tocht voor zes dagen uit, met dagelijkse etappes met een lengte van rond de 35 kilometer. Van kleine camping naar kleine camping. Zo krijg ik ten slotte zes mensen bij elkaar. Met zelfs een deelnemer uit Duitsland.
Behalve mijzelf zijn dat Peter Hoek en zijn vrouw Ria - lid van de organisatie van de Friese elfstedenweek - Bart Bakker, Emile Wubben en een Duitser met de naam Guido Peter. Allemaal mensen met veel kano-ervaring en allemaal rond de zestig. Eigenlijk ben ik het enige buitenbeentje. Iemand die alleen af en toe kanoot en daarnaast allerlei andere sporten doet. We gaan het wel redden.
Pas laat stap ik in de Baidarka met zijn Ocean Cockpit. Een paar weken voor de tocht. Ik ben nu bijna 62 en ik vraag me af of ik nog wel lenig genoeg ben om in te stappen. Gelukkig blijkt dat geen probleem. Wel is het kreng verrekte zwaar. Ik verzuim een keer te trainen met volle bepakking. Zo gaan we wel varen, maar ik sta er verder niet erg bij stil. Het zal we lukken.
Op zondag 19 juli ga ik met mijn vriendin wandelen bij Holwerd. Op de terugweg naar Eelde gaan we langs camping Taniaburg boven Leeuwarden. Vier van de zes deelnemers staan daar al met hun tent. De Friese vlag in top op de kano van een van de deelnemers.
De kano's van Peter en Ria
Even kennismaken maar in deze Coronatijd uiteraard geen handen schudden. We zien elkaar morgen om negen uur bij de start bij de brug in de Dammelaan over de Dokkumer Ee bij Leeuwarden.
Teruggekomen pak ik de laatste spullen in de kano en gooi deze beladen en wel op de auto. Dat blijkt niet eens zo'n goed idee. Het levert problemen op de kano stabiel vast te zetten. Ik waag het er toch op.
Dag 1: maandag 20 juli, half bewolkt en net te warm. Leeuwarden - IJlst: 35 km
Half acht 's ochtends vertrek ik met mijn vriendin - en met haar vouwfiets - uit Eelde en half negen zijn we in Leeuwarden bij de brug waar we gaan starten. Ik zie gelijk de kano van Bart Bakker liggen maar de man zelf is geen velden en wegen te bekennen. Hoe kan dat nu? Uit de Whatsapp groep blijkt dat hij zijn tarp vergeten is en bij een bouwmarkt op zoek is naar vervangend plastic. Bart slaap namelijk graag in een hangmat met een geïmproviseerd dak. Moet kunnen. Zelf gooien we mijn kano van de auto op de wal en laden de laatste spullen in. Mijn auto laat ik daar staan. Margriet fietst naar het station en gaat met de trein terug.
Aan de start in Leeuwarden
Rond negen uur arriveren de vier kampeerders van Taniaburg. Op dat moment is ook Bart terug - met een stuk landbouwplastic - en kunnen we te water. Mijn vriendin Margriet fietst op haar vouwfiets nog een stuk met ons mee en maakt een aantal foto's. Onder andere bij de Blokhuispoort. We varen er speciaal langs om de 26 mannen te eren die deze gevangenis 75 jaar eerder kraakten en 51 mensen wisten te bevrijden. Afgelopen december verscheen mijn boek De Mannen van De Overval als eerbetoon aan deze mensen.
Met zijn zessen langs de Blokhuispoort
Eenmaal aangekomen op de Zwette richting Sneek zien we iemand voor ons peddelen. Nog een deelnemer? Even later zien we haar op de kant zitten. Even pauzeren. Als we even later zelf pauzeren vlak voor de brug De Dille bij Easterwierrum komt ze weer langs en sluit ze zich bij ons aan. Het blijkt Marte Roorda, een jonge dame uit Dokkum die in haar ééntje de elfstedentocht peddelt.
Marte Roorda, Bart Bakker en ik aan en op de Zwette
Gelukkig gaat haar zus haar begeleiden over het Slotermeer, met een zeilboot. We werden al ongerust.
Vertrek uit Leeuwarden
Iets verderop ter hoogte van de Zijltjessloot slaan wij linksaf en gaat Marta rechtdoor, richting Sneek. Ten slotte weet ook Bart zich van haar los te maken en volgt ons. Via deze alternatieve route en kleine omweg met twee sluizen - te bedienen met de hand - willen we naar Sneek varen. Bij de eerste sluis stapt Bart uit om deze te bedienen. Dat blijkt nogal wat voeten in de aarde te hebben om dat de deur door onze voorganger niet goed gesloten is. Uiteindelijk lukt het en kunnen we door.
Tussen de twee sluizen pauzeren we een poosje op een stuk land waar een kudde paarden graast. De dieren zijn heel nieuwsgierig en zijn weldra niet bij ons weg te slaan. Ze likken en knabbelen aan onze kano's. Guido wordt het te veel en hij stapt snel weer in. Bart en ik weten ze met geheven peddel op afstand te houden. Op een gegeven moment komt de eigenaar op afstand ook poolshoogte nemen. De paarden rennen dan naar hem toe en wij stappen vlug weer in.
Het lukt na enig geploeter ook de tweede sluis te passeren. Al met al een tijdrovende zaak, deze handbediende sluizen. Weldra varen we met zijn zessen door de buitenwijken van Sneek. Via het centrum van Sneek bereiken we de Geeuw en weldra zijn we bij IJlst. Daar levert het vinden van de toegang tot camping de Geeuwepolle een probleem op. Na enig gevraag en gewijs, geeft de eigenaar aan dat we dwars door het riet moeten. En zo lukt het uiteindelijk en staan binnen de kortste keren alle tentjes en hangt er één hangmat. De winkel is er direct naast en boodschappen zijn snel gedaan.
In IJlst treffen we ook Frans Wiersema met zijn ligfiets. De man van negen verschillende elfstedentochten komt speciaal even poolshoogte nemen. Zelf had hij dit jaar de tocht willen doen op zijn surfplank. Hij eet even een ijsje met ons mee.
Dezelfde dag horen we dat Jos Goedhart ook vertrokken is. Hij hoopt donderdag aan te komen en meldt ons dat het hele stuk tot aan de Galamadammen 'vertrouwd' is.
Dag 2: dinsdag 21 juli, aantrekkende wind maar droog. IJlst - Warns: 37 km
We staan vroeg op en zitten al om half negen in de kano. Op naar het Slotermeer. Vlak voor Woudsend pauzeren we nog even. Ik kom bij het uitstappen stevig met mijn arm in de brandnetels en een dag lang heb ik een prikkelende arm.
Bij het Slotermeer lijkt het mee te vallen. Er staat beduidend minder wind dan drie jaar geleden. Uit het noordwesten. Tot halverwege gaat de overtocht dan ook vrij voorspoedig. Dan wordt het water ruwer en begint mijn Baidarka sterk naar rechts te trekken. Ik vaar naast Bart en ook zijn kano trekt onder invloed van de wind naar rechts. Waarschijnlijk had ik de voorkant zwaarder moeten beladen. Nu niets meer aan te doen. Op spierkracht vaar ik naar de overkant.
In Sloten stappen we uit bij het bolwerk en gaan naar het restaurant op de hoek voor koffie en appelgebak. Vervolgens beginnen we aan de overtocht naar Balk. Deze keer pal tegen de wind en dat peddelt een stuk makkelijker. Gelijktijdig komen we alle zes aan de overkant en al snel varen we op de Luts.
Daar wacht ons veel hinder van motorbootjes. De vaart is uitgediept en er is meer verkeer, maar de maximumsnelheid is vijf kilometer per uur. Voor ons als kanoërs te langzaam. Inhalen op het smalle water valt niet mee. Varen in de uitlaatgassen ook niet. Uiteindelijk raken we er met veel moeite voorbij.
Als we bij de Wyldemerk aankomen, kijken we om ons heen naar een plek om aan te leggen. Alles blijkt bezet. Bij een stuk privéterrein loopt een man en we vragen hem of we er even kunnen aanleggen. Hij vertelt dat het van zijn schoonouders is en vindt het best. Eenmaal met de kano's aan land blijkt er sprake van een misverstand. Afgelopen nacht is zijn schoonvader overleden en die wordt zo thuisgebracht. We condoleren hem en varen snel verder. Op de Alde Karre gaat het flink tekeer en hebben we de wind pal tegen. Even een zwaar stukje.
Bij de Galamadammen gaan we er opnieuw uit. Ik laat deze keer mijn kano in het water liggen. Met een touw vast aan de kant. Het water is evenwel heel wild en de kano slaat los en drijft weg. Na de alarmkreten van een Duitse mevrouw springt Bart vlug in zijn kano en weet het vaartuig terug te slepen. Bij het opnieuw vastleggen slaat mijn arm door het wilde water tegen de kade met een wond als gevolg. Gelukkig valt het mee.
Ook op de Morra staat er een stevige wind en is het water ruw maar toch gaat het voortvarend. Eenmaal in Warns leggen we aan in jachthaven De Vrijheid. We hebben een mooie plek vlak bij het washok. Onze tenten staan weldra. Bart weet een boom te vinden langs het Johan Frisokanaal. Ook zijn hangmat hangt weldra. De restaurants in de omgeving blijken dicht. Logisch. Het is dinsdag, Bart en ik lopen naar de winkel in Stavoren en pikken een wandeling van acht kilometer mee.
Bart en Emiel besluiten de volgende dag via het IJsselmeer naar Workum te varen en zo verder naar Bolsward. Ik heb daar niet zo'n trek in gezien het gedrag van mijn kano op het Slotermeer. Ik ben oog geen ervaren grootwater-kanoër. Peter, Ria, Guido en ik kiezen voor de binnenwateren naar Bolsward
Dag 3: woensdag 22 juli, matige wind en redelijk zonnig. Warns - Bolsward: 38 km
Al om acht uur zitten Bart en Emiel in de boot. Ze willen vroeg bij de sluis van Stavoren zijn. Wij doen wat rustiger aan. Als we evenwel om negen uur langs de sluis varen, liggen de heren daar nog te wachten. Wij groeten nog en varen door. Onze eerste stop is bij de oude haven van Molkwerum. Guido ontdekt als eerste de twee mannen in de de verte. Al flink op weg naar Hindeloopen. De route over het IJsselmeer is rond de vijf kilometer korter en onze route is veel bochtiger.
In Hindeloopen nemen we nog een pauze. Bart en Emiel zijn nergens meer te zien. Uit de groepsapp blijkt dat ze inmiddels al in Workum zitten. Omdat we zo'n end achter liggen, besluiten ze al vast door te varen naar Bolsward. Wij pauzeren nog eens kort in Workum. Op het plein daar is het erg druk. Guido en ik halen vlug een kop koffie en blijven maar kort.
Op de Workumer trekvaart naar Bolsward heeft Ria wat last van haar rug. Vlak voor Tjerkwerd pauzeren zij en Peter nog een laatste keer. Guido en ik varen al vast naar de stadscamping van Bolsward. We treffen daar Bart en Emiel weer. Die hebben nog geprobeerd de binnengracht van Bolsward langs te varen. Ze komen een heel eind maar een dikke balk houdt ze ten slotte tegen. Duidelijk is dat we dit stuk sight seeing morgen moeten overslaan.
Ria en Peter komen ook al snel opdagen. Ria heeft hier bij het zwembad gewerkt en ontmoet hier een oude collega, de dame die het geld komt innen voor de camping. 's Avonds eten Ria en Peter een pizza bij de grootste supermarkt van Noord Nederland. Wij kiezen voor een diner op het marktplein.
Dag 4: donderdag 23 juli, stevige wind en af en toe zon. Bolsward - Franeker: 31 km
De wind is inmiddels gedraaid naar h et zuidwesten. Hij waait stevig maar staat grotendeels in de rug. We zijn weer met zijn zessen. We varen rechts om Bolsward en kiezen dan de route via Witmarsum. Vlak voor dit dorp nemen we een pauze bij een soort uitkijktoren. De volgende stop is de achtertuin van Peter en Ria. Vanaf Kimswerd vaart Ingrid - dorpsgenote van Ria en Peter - met ons mee naar Harlingen in haar splinternieuwe kano.
Kano van Ingrid op de voorgrond en mijn Baidarka ernaast
In Harlingen gaan wij met zijn vieren even een ommetje door de stad maken. Ria, Peter en Ingrid wachten bij de kano's. Als we terugzijn, gaat Ingrid weer naar Kimswerd en varen wij richting Franeker. Vanaf de Franeker trekvaart is er een nieuwe route die direct naar het Van Harinxmakanaal voert. De nieuwe vaart komt uit op de Ried, de officiële schaatsroute die over Sexbierum naar Franeker leidt. Voor ons als kanoërs is die niet te doen omdat je wel zeven keer moet overdragen. Wij kiezen het Van Harinxmakanaal en laten ook de alternatieve omweg via Achlum voor wat hij is. Met een stevige wind in de rug zijn we in ruim een uur bij het clubhuis van kanovereniging Onder de Wadden. De verstopte sleutel is snel gevonden.
's Avonds eten we bij Lia, een van de bestuursleden van de Friese Elfstedenweek. Heerlijk. Terug bij het clubgebouw van Onder de Wadden blijkt er op ons gewacht te worden. Jaap Kooistra staat klaar. Zelf hij in 2014 de nonstop kano elfstedentocht gevaren. Volgens hem was zijn familie die hem begeleidde vermoeider dan hijzelf. We zitten gezellig te praten. Hier komen we ook achter de naam van de kanovarende dame die we op dag 1 al ontmoet hebben: Marte Roorda. Ze staat in het boek en wordt de avond erop in Franeker verwacht. Ze vaart met een vlakwaterkano en heeft daarom de overtocht van het Slotermeer met een dag uitgesteld. Maar ze is onderweg, Later vinden we uit dat Jos Goedhart op deze dag al weer Leeuwarden binnenvaart. Voor hem zit het er op. Wij moeten nog twee dagen.
Dag 5: vrijdag 24 juli, stevige zuidwestenwind en weinig zon. Franeker - Birdaard: 36 km
De volgende dag is het eerst wat regenachtig. Gelukkig kunnen we binnen ontbijten.
Ontbijt in clubhuis Onder de Wadden
Peter blijkt wat problemen te hebben met zijn schouder. Hij en Ria kiezen al voor een eerste stop bij Ried en stellen voor dat wij doorvaren. Zij gaan het wat rustiger aan doen. Gelukkig hebben we de wind in de rug. Rustiger aan blijkt ook nogal mee te vallen. bij de eerste sluis komen ze ons al weer achterop. Wij hadden daar een eerste stop gehouden. We varen weer gezamenlijk verder.
De sluis in de Blikfeart bij Wier in 2017
Wij varen door naar de volgende sluis. Een paar kilometer voor de sluis moet ik even om dringende reden de wal op. Bij het weer instappen verlies ik ongemerkt mijn bidon. Gelukkig heb ik nog een tweede. Bij de tweede sluis bij Oude Leie ben ik net te laat om me te laten schutten met de anderen. Ik trek dan de kano er maar uit en gezamenlijk tillen we deze naar de andere kant. Café De drie Gemeenten is net als drie jaar geleden dicht. Ook de wc is deze keer dicht. Al met al betekent dit dat we tot aan Birdaard nergens terecht kunnen voor een hapje en een drankje. Ook de theetuin in Bartlehiem is inmiddels ter ziele. Ria en Peter willen het weer even rustig aan doen.
Wij varen door naar Bartlehiem waar de mannen willen stoppen voor foto's. Daarna snel door naar Birdaard. Daar blijkt camping Mounehiem uitgebreid met een nieuw veld voor tentjes. Een boom voor Bart is er ook. Een bekende boom want hij stond twee weken eerder ook al op deze camping.
We leggen net aan als Ria en Peter ook al arriveren. Ze hebben na de sluis bij Oude Leie niet meer gepauzeerd en zaten ons al op de hielen. Bart heeft onderweg nog geopperd zonder bagage naar Dokkum op en neer te varen en daar te eten. De achttien extra kilometers maken ons eenmaal gearriveerd wat minder enthousiast.
In Birdaard is ook een mooi restaurant voor het afscheidsdiner. Peter en Ria hadden al bij het begin aangekondigd na Dokkum door te varen naar De Westerein en dan via het Bûtenfjild terug te gaan naar Leeuwarden.
Dag 6: zaterdag 25 juli, stevige wind. Birdaard - Dokkum - Leeuwarden. 29 km
Met de wind in de rug zijn we snel in Dokkum. We stappen uit bij de Altenabrug en nemen daar afscheid van Peter en Ria. Wij vieren gaan de stad in voor koffie met appelgebak. Bart wil een omelet maar helaas voor hem is de keuken van de Posthoorn nog niet open. We maken nog een grote ronde door Dokkum. Ik leid de drie rond in mijn geboortestad.
Bij het instappen val er plotseling een wiel van mijn kanokar in het water. De ijzeren schuif waar het mee vast zit is weg. Gelukkig blijft de schade beperkt. Als we weer instappen begint het wat te regenen. Het blijft het beeld voor de terugweg: wisselend stevige wind en motregen en soms stevige regen. Tot aan Tergracht kunnen we redelijk in de luwte van de rietkraag varen en valt het mee met de wind. Na een korte stop in Birdaard varen we door.
We plannen nog een stop in Wijns maar tegen de tijd dat we daar arriveren is het erg miezerig. We dobberen even voor een hapje. Het is nu stevig doortrekken tegen de wind in. Toch zijn we nu snel in Leeuwarden. We nemen afscheid. Emiel en Guido varen terug naar de camping Taniaburg. Bart en ik pakken onze spullen in onze auto's en vertrekken. Mijn vier kano-elfstedentocht zit er op. Volgend jaar weer.
De finish bij de brug in Leeuwarden
Reacties